Fazla Mesai, İkramiye, Kıdem Tazminatı vb. Ödemelerin Haciz Edilip Edilemeyeceği Hakkında;
4857 sayılı iş kanunun 35. Maddesinde ‘’İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır’’ denilmektedir. Kanunda Fazla mesai İkramiye vb. ilave ödemelerinin ve ihbar-kıdem tazminatlarının da haciz kapsamına dahil olup olmadığı açıkça belirtilmemiş olup, uygulamada farklı yöntemler ortaya çıkmaktadır.
İşverenlerin bir kısmı sadece maaş üzerinden ¼ haciz kesintisi yapmakta, bir kısmı ise işçinin bordrodaki tüm ücretleri (İkramiye, Fazla Mesai, prim) üzerinden kesinti yapmaktadır.
Söz konusu durum İş kanununda açıkça belirtilmemiş olduğundan yargıya intikal etmiş ve Yargıtay’ın konu üzerindeki görüşü ‘’İşçinin, İkramiye ve toplu sözleşme farkının ücretten sayıldığını ve bunun dışında yapılan ödemelerin (fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatili ücretleri ) haczedilemeyeceği’’ ile ilgili bir çok kararı bulunmaktadır. Konu ile ilgili örnek yargı kararı aşağıda bilgilerinize sunulmuş olup, İşçinin İkramiye, toplu sözleşme farklarının ücretten sayılıp ¼ ünün, kıdem ve ihbar tazminatının tamamının haczedilebileceği geri kalan ilave ödemelerin haciz kesintisi yapılmayacağı bilgilerinize sunulur.
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E:2004/22540
K:2004/26972
T:27.12.2004
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:KARAR : 1475 Sayılı Kanunun 28. maddesine göre, ( 4857 Sayılı Kanunun 35. maddesi ) işçinin almakla olduğu ücretlerin dörtte birinden fazlası haczedilemez. İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur. 6772 Sayılı Kanunun 4. maddesinde ise ( fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin ) haczedilemeyeceği belirlenmiştir. Bu durumda, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi ödentilerin ücretten sayılacağına dair bir hüküm bulunmadığından tamamı, nemanın ve toplu iş sözleşmesi farkı ile ikramiyenin ise en fazla haczi mümkündür. Bu durumda mercice yukarıdaki ilkelere göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir
SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle İİK.nun 366, ve HUMK.428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 27.12.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Ali SARIKAYA
SMMM Stajyeri
Nazım ÖZ YMM. LTD. ŞTİ.
